Alzheimer, dünya genelinde yaşlı nüfusun hızla artmasıyla birlikte gelen sağlık sorunlarından biridir. Alzheimer hastalığı, çağımızın en yaygın nörolojik rahatsızlıklarından biri olarak karşımıza çıkar. “Alzheimer nedir?”, “Alzheimer neden olur?”, “Alzheimer başlangıcı belirtileri nelerdir?” gibi sorular, hem hasta yakınlarının hem de toplumun en çok merak ettiği konular arasında yer alır. Yazımızda bu soruların yanıtlarını vereceğiz.
Alzheimer Nedir?
Kısaca Alzheimer hastalığı, kişinin; hafıza, konuşma, hareket ve net düşünebilme gibi yeteneklerini kaybetmesi semptomlarını taşıyan bir beyin hastalığıdır. Beyin hücrelerinin zamanla hasar görmesi ve ölmesiyle ortaya çıkan ilerleyici bir demans (bunama) türüdür. Bu durum, kişinin hafızasını, düşünme becerilerini ve günlük yaşamını sürdürmesini zorlaştırır. Özellikle yakın zamanda öğrenilen bilgilerin unutulmaya başlanması, kelimelerin hatırlanmaması sebebiyle akıcı konuşamama, yolda kaybolma gibi belirtiler Alzheimer belirtileri arasında yer almaktadır.
Alzheimer Başlangıcı Belirtileri Nelerdir?
Alzheimer hastalığı belirtileri arasında yakın geçmişe ait hatıra ve konuşmaları unutma, konuşurken kullanılacak kelimeleri hatırlamama, bırakılan eşyaların yerini unutma, yolunu kaybetme gibi belirtiler yer alır. Günlük hayat akışını aksatacak hafıza kayıpları yaşanır.
Alzheimer başlangıç belirtileri kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Fakat genellikle hafıza kaybı, yakın tarihli olayları ve isimleri unutma gibi belirtiler gösterebilir.
Alzheimer belirtileri kısaca aşağıdaki şekilde listelenebilir.
- Yakın geçmişte yaşananları unutma
- Basit görevleri yerine getirmede zorlanma
- Konuşma sırasında kelime bulmakta güçlük çekme
- Akıcı konuşamama
- Yer ve isim bilgilerini hatırlamama
- Kaygı hissinin baskın olması
- Eşyaların sık sık kaybolması
- Karar verme ve problem çözme yeteneklerinin azalması
Alzheimer Evreleri
Alzheimer hastalığının genel olarak 7 evresi bulunur, evreler ilerledikçe Alzheimer hastalığının belirtileri de artmaktadır.
- Alzheimer 1. Evre Belirtileri: Belirgin bir belirti bulunmaz. Hafıza kaybı yoktur, sadece beyin değişimleri başlar.
- Alzheimer 2. Evre Belirtileri: Hafif unutkanlık, yaşlılığa bağlanabilecek küçük işaretler gibi hastalığın belirtileri hafifçe başlar. Bazen isimler ya da günlük işler unutulabilir, günlük hayat akışı bozulmaz.
- Alzheimer 3. Evre Belirtileri: Unutkanlık ve hafıza kaybı daha belirgin bir hale gelir. Özellikle de yakın geçmişteki olaylar unutulmaya başlar. Konuşma bozuklukları görülebilir. Günlük hayatta yapılan planlama, ev işleri gibi çeşitli eylemleri yapmak zorlaşabilir. Bu evrede günlük hayatta kişi kendi işlerini yapabilir fakat yardımcı olmak gerekebilir.
- Alzheimer 4 Evre Belirtileri: Günlük yaşamda yardıma ihtiyaç duyulmaya başlanır. Eşyaları kaybetme ve bulmakta zorlanma yaşayabilir. Hafıza kaybı, yakınlarını ve kendini hatırlamama artar. Kaygı, huzursuzluk, depresyon gibi duygu durum değişiklikleri yaşanabilir. Yeme – içme gibi temel işlevleri yerine getirebilir fakat bu evrede sürekli destek ve yardım gereklidir.
- Alzheimer 5. Evre Belirtileri: Bu evre ile Alzheimer hastalığı ileri seviyeye geçmiş bulunur. Yakın geçmişin tamamen unutulması, ciddi hafıza kayıpları yaşanır. 5. Evre alzheimerda çeşitli motor becerilerde bozulmalar görülmeye başlanabilir. Konuşma, kendini ifade etme becerileri kaybedilmeye başlanır. İletişim kurmakta zorlanır ya da hiç iletişim kurulmaz.
- Alzheimer 6. Evre Belirtileri: Alzheimer hastalığının 6. Evresi çok ciddi bir evredir. Alzheimer hastasının hafıza fonksiyonları büyük oranda kaybolmuş olabilir. Konuşma yeteneği kaybolmuş olabilir. Yutkunma ve solunum problemleri yaşanmaya başlanır, motor becerileri kaybolabilir. Yemek yeme ve soluma vb. temel yaşam fonksiyonları kaybolabilir.
- Alzheimer 7. Evre Belirtileri: Alzheimer 7 evresi konuşma, yürüme ve temel işlevler tamamen kaybolur. Alzheimer hastası ile iletişim kurulamaz. Genel olarak hastalar yatakta tam bağımlı halde olurlar. Beyin neredeyse tamamen hasar görmüş olur.
Alzheimer Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Alzheimer hastalığı için günümüzde kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Ancak, hastalığın ilerleyişini yavaşlatan, semptomlarını hafifleten ve yaşam kalitesini artıran çeşitli yöntemler vardır.
- İlaç Tedavisi: Bellek fonksiyonlarını destekleyen bazı ilaçlar.
- Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, kaliteli uyku.
- Bilişsel Egzersizler: Bulmaca çözmek, hafıza oyunları, yeni hobiler edinmek.
- Destekleyici Bakım: Hasta ve yakınları için psikolojik ve sosyal destek.
Alzheimer Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
- Alzheimer genetik mi?
Kesin bir sonuç vermemekle birlikte 1. Derece akrabasında Alzheimer hastalığı olanların yakalanma ihtimali daha yüksek görünür.
- Alzheimer Belirtileri Nelerdir?
Yakın zamanlı yaşananları unutma, kişileri, isimleri, kendini hatırlamama, konuşma ve kendini ifade etmede zorlanma başlıca Alzheimer belirtileri arasında yer almaktadır.
- Alzheimer Kaç Yaşında Başlar?
Genel olarak alzheimer hastalığı 65 yaş ve üstü kişilerde daha sık görülmektedir. Ancak bu daha genç yaşlarda da Alzheimer hastalığının başlamayacağı anlamına gelmemektedir.
- Alzheimer Neden Olur?
Alzheimer hastalığı, beyinde biriken proteinlerin sinir hücrelerine zarar vermesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Yaşlanma, genetik yatkınlık, damar sağlığı sorunları ve sağlıksız yaşam tarzı başlıca Alzheimer nedenleri arasındadır. Hastalığın nedeni tek bir sebebe bağlı değil, genetik sebepler, biyolojik sebepler ve çevresel faktörlerin bileşiminden oluşur.