Havaların soğuması ve kapalı ortamlarda daha fazla vakit geçirilmesiyle birlikte bulaşıcı hastalıkların yayılma riski artmaktadır. Özellikle son dönemde artan salgınlara karşı vücudun doğal savunmasını güçlendirmek için önlemler alınması gerekmektedir. Sağlıklı bir bağışıklık sistemi; salgınları önleyerek vücudu virüs ve bakterilere karşı koruyarak hastalıkların etkisini en aza indirmede kritik rol oynamaktadır.
Kış mevsiminde bağışıklığın birçok nedene bağlı olarak düşmektedir. Soğuk hava, burun ve üst solunum yollarında enfeksiyonlara karşı savunma mekanizmalarını zayıflatırken, kapalı ve havalandırması yetersiz alanlar virüslerin daha hızlı yayılmasına neden olmaktadır. Bunun yanı sıra güneş ışığının azalmasıyla ortaya çıkan D vitamini eksikliği, dengesiz beslenme, yetersiz uyku ve stres gibi etkenler de bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açmaktadır.
Bağışıklığımızı güçlendirmede vitamin ve mineraller ön plana çıkmaktadır. Tükettiğimiz besinlerin değerlerinde son yıllarda dramatik düşüşler meydana gelmektedir. Çok da uzun olmayan bir zaman öncesinde bir insanın 1 portakal yiyerek edindiği mikro besin değerini alabilmek için bugün çok daha fazla tüketim ile ancak aynı miktarlara erişebiliyoruz. Bu da kronik hastalıkların sıklığının artması gibi yeni sorunları tetiklemektedir. Bu nedenlere bağlı olarak da beslenmeyle yeterli düzeyde alınamayan vitamin ve minerallerin takviye edici gıdalarla desteklenmesi artık çok daha fazla gündeme gelmektedir.
C vitamini, D vitamini, çinko, probiyotikler ve Omega-3 gibi bağışıklığı destekleyen bileşenlerin diyetimize dâhil edilmesi oldukça önemlidir.
- C vitamini, güçlü bir antioksidan olarak hücreleri serbest radikallere karşı korur ve bağışıklık hücrelerinin etkinliğini artırır.
- D vitamini, bağışıklık hücrelerinin düzgün çalışmasını destekleyerek vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
- Çinko, bağışıklık hücrelerinin üretimini artırarak vücudu virüslere karşı daha dirençli hale getirir.
- Omega-3 yağ asitleri, iltihaplanmayı azaltarak bağışıklık sisteminin aşırı tepkisini önler ve genel bağışıklık fonksiyonlarını desteklemektedir.
- Probiyotiklerin bağırsak sağlığıyla birlikte genel bağışıklık fonksiyonlarını iyileştirmede de önemli bir role sahiptir.
- Probiyotikler; bağırsak epitel bariyerini güçlendirerek mukozal immüniteyi destekler ve bağırsaktan kana geçen zararlı mikroorganizmaların miktarını azaltır. Bu bileşenlerin düzenli ve yeterli miktarda alınması, bağışıklık sistemini güçlendirerek kış aylarında hastalıklara karşı doğal bir kalkan oluşturmaktadır.
Vitamin ve minerallere ek olarak hijyen kurallarına uymak, düzenli el yıkamak ve toplu alanlarda maske kullanımı gibi basit ama etkili önlemler, hastalıklardan korunmada büyük fark yaratabilir.
Referanslar
Tamer, A., & Nalbant, A. (2021). Beslenme ve Bağışıklık Sistemi. Sakarya Tıp Dergisi, 11(2), 458-466.
Çetin, F. (2020). Bağışıklık sistemi desteklerinin besin-ilaç etkileşimi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1), 14-19.
Alpert, P. T. (2017). The role of vitamins and minerals on the immune system. Home Health Care Management & Practice, 29(3), 199-202.
Weyh, C., Krüger, K., Peeling, P., & Castell, L. (2022). The role of minerals in the optimal functioning
of the immune system. Nutrients, 14(3), 644.
ERGÜN, C. (2016). Antioksidan Vitaminler ve Bağışıklık Sistemi. Turkiye Klinikleri Nutrition and Dietetics-Special Topics, 2(2), 56-61.